Her işletmenin; güçlü ve zayıf yönleri ile önüne çıkacak fırsatlar ve tehditler vardır ve bunlar doğru bir şekilde analiz edildiğinde; hem kişisel olarak iyi bir kariyere sahip olunabilir hem de işletme olarak başarı sağlanabilir. Bu doğrultuda; son dönemlerde adı sıkça duyulan SWOT analizi karşımıza çıkmaktadır. Bir SWOT analizi, bir organizasyonun, girişimlerin veya endüstrisinin güçlü ve zayıf yönlerine gerçekçi, gerçeklere dayalı, veriye dayalı bir bakışı kolaylaştırmak için tasarlanmıştır. Kuruluşun önceden tasarlanmış inançlardan veya gri alanlardan kaçınarak ve bunun yerine gerçek yaşam bağlamlarına odaklanarak analizi doğru tutması gerekir. Şirketler bunu mutlaka bir reçete olarak değil, bir rehber olarak kullanmalıdır.
SWOT analizinin amacı; güçlü ve zayıf yanlarımızla, olası fırsatları ve tehditleri değerlendirerek, atılması gereken en doğru adımların belirlenmesine yarar. Güçlü yanlarınızı ortaya çıkartırken zayıf olduğunuz yönleri giderebilmenizi sağlar. Aynı zamanda pazardaki fırsatları ve tehditleri de belirleyerek, yükselmenizi kolaylaştıracak yolu doğru bir şekilde çizebilmenizi sağlar. Bunlara ek olarak kendi işletmenizi ve rakip işletmeleri SWOT çerçevesinde inceleyebilir ve işletmenizi diğerlerinden ayıracak stratejiler geliştirebilmenize yardımcı olmaktadır.
SWOT analizi kısaca; şahsınız ve işletmeniz için güçlü ve zayıf yönlerinizi anlamanıza, fırsatların farkına varmanıza ve karşılaşabileceğiniz tehditleri görmenize yardımcı olacak faydalı bir tekniktir. SWOT kelimesi hem kişiler hem de işletmeler için 4 ana kelimenin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden oluşmaktadır. Bunlar; Strengths (güçlü yönler), Weaknesses (zayıf yönler), Oppurtunities (fırsatlar) ve Threats (tehditler) kelimeleridir. Yandaki görselden de bakılabilir,
Swot Analiz Uygulaması
SWOT analizinin temel amacı; şahsi veya işletmesel herhangi bir konuda karar alma aşamasında güçlü veya zayıf, avantajlı veya dezavantajlı noktaların bir bütün halinde ele alınmasını sağlamaktır. Bir nevi ayna görevi görmektedir. Her SWOT analizi aşağıdaki dört kategoriyi içerecektir. Bu kategorilerdeki unsurlar ve keşifler şirketten şirkete değişse de bu unsurların her biri olmadan bir SWOT analizi tamamlanmış sayılmaz.
Bununla birlikte analistler, bir SWOT analizini, her biri bir SWOT unsuruna ayrılmış dört çeyreğe bölünmüş bir kare olarak sunmaktadır. Bu görsel düzenleme, şirketin konumuna hızlı bir genel bakış sağlar. Belirli bir başlık altındaki tüm noktalar eşit öneme sahip olmasa da bunların tümü, fırsatlar ve tehditler, avantajlar ve dezavantajlar vb. dengesine ilişkin temel kavrayışları temsil etmelidir. SWOT tablosu genellikle iç faktörler en üst sırada ve dış faktörler alt sırada olacak şekilde düzenlenir. Ayrıca tablonun sol tarafındaki maddeler daha olumlu/olumlu yönler, sağdaki maddeler ise daha çok ilgili/olumsuz unsurlardır.
Tablo oluşturulurken ve SWOT analizinin temel dört kategorisi ve soruları aşağıdaki gibidir;
Güçlü Yönler
Güçlü yönler, bir kuruluşun nelerde üstün olduğunu ve onu rekabetten ayıran özellikleri tanımlar: Güçlü bir marka, sadık müşteri tabanı, güçlü bir bilanço, benzersiz teknoloji vb. Örneğin, bir riskten korunma fonu, piyasayı aşan sonuçlar veren tescilli bir ticaret stratejisi geliştirmiş olabilir. Ardından, yeni yatırımcıları çekmek için bu sonuçları nasıl kullanacağına karar vermelidir. Bu yön ile alakalı sorulabilecek sorular;
- Güçlü ve yetenekli bir yönetici misiniz?
- Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip misiniz?
- Yeni bir ürün ve strateji geliştirebiliyor musunuz?
- Yeni ve işletmeye faydalı teknolojilere sahip misiniz?
- İşletmenizin sahip olduğu avantajlar neler?
- Rakipleriniz sizin hangi yönlerinizi güçlü bulur?
Zayıf Yönler
Zayıf yönler, bir organizasyonun optimum düzeyde performans göstermesini engeller. Bunlar, işletmenin rekabetçi kalabilmesi için iyileştirilmesi gereken alanlardır: zayıf bir marka, ortalamanın üzerinde ciro, yüksek borç seviyeleri, yetersiz tedarik zinciri veya sermaye eksikliği. Bu yönlerinizi belirlemeniz için sorabileceğiniz sorular;
- İşinizi iyi bir şekilde yapamamanıza neden olan kişisel özelliklere sahip misiniz?
- İşletmenin kurumsal yapısında stratejik bir hedef eksiği var mı?
- Çalışanların, yöneticilerin ve liderlerin yetenek ve bilgilerinin yetersizliği söz konusu mu?
- Satış, pazarlama ve hizmet kalitesinde veya veriminde düşüklük söz konusu mu?
- Rakipleriniz hangi yönlerinizi zayıf görüyor?
Fırsatlar
Fırsatlar, bir kuruluşa rekabet avantajı sağlayabilecek elverişli dış faktörleri ifade eder. Örneğin, bir ülke tarifeleri düşürürse, otomobil üreticisi otomobillerini yeni bir pazara ihraç ederek satışlarını ve pazar payını artırabilir. Fırsatları değerlendirmenizi sağlayacak sorular;
- İşi kolaylaştıracak yeni teknolojiler var mı?
- Rakiplerimin yapmakta zorlandığı şeyleri, kendi avantajıma nasıl çevirebilirim?
- Pazarda veya işletmede, diğerlerinin dolduramadığı boşluklar var mıdır?
- Teknoloji ve pazarda oluşan değişimler neler?
- Devletin veya uluslararası kurumların politikalarındaki değişimler neler?
- Ülkedeki ekonomik ve sosyo-kültürel gelişmeler neler?
Tehditler
Tehditler, bir kuruluşa zarar verme potansiyeline sahip faktörleri ifade eder. Örneğin kuraklık, mahsul verimini yok edebileceği veya azaltabileceği için buğday üreten bir şirket için bir tehdittir. Diğer yaygın tehditler, artan malzeme maliyetleri, artan rekabet, sıkı işgücü arzı gibi şeyleri içerir. Tehditleri anlamanızı sağlayacak sorular;
- Mevcut ve potansiyel rakiplerim kimler? Ne yapıyorlar?
- Belli standartta hizmet ve ürün üretirken, bunlar değişebilir mi? Değişirse ayak uydurabilir miyim?
- Gelişen teknoloji ile pozisyonum etkisini kaybedebilir mi?
- Zayıf yönlerinizden herhangi bir tanesi ciddi anlamda işinizi tehdit ediyor mu?
- Borçlarınız veya nakit probleminiz var mı? Finansal sorunlarım var mı?
Daha sonra bu bilgiler ve sorular ışığında şöyle değerlendirmeler yapabilirsiniz;
Güçlü noktaları nasıl kullanabiliriz?
Zayıf noktaları nasıl güçlendirebiliriz?
Fırsatları en iyi şekilde nasıl değerlendirebiliriz?
Tehditlere karşı nasıl bir savunma yapabiliriz?
SWOT analizi basit ve etkili bir yöntemdir ayrıca firmanın güçlü ve zayıf yönlerinin ve karşılaşabileceği fırsat ve tehditlerin analizinin yapılmasında kullanışlı ve faydalı araçtır. Güçlü yönlerinize odaklanmanıza, tehditleri minimuma indirmenize ve sizin için uygun olan olumlu fırsatları avantaja dönüştürmenize yardımcı olur.
Swot Analizinin Faydaları
- Bir SWOT analizi, bir şirketin sahip olduğu her önemli soruyu çözmez. Ancak, stratejik karar vermeyi kolaylaştıran bir SWOT analizinin birtakım faydaları vardır.
- Bir SWOT analizi, karmaşık sorunları daha yönetilebilir hale getirir. Karmaşık bir karar verirken analiz edilecek çok fazla veri ve dikkate alınması gereken ilgili noktalar olabilir. Genel olarak, tüm fikirleri parçalara ayırarak ve madde işaretlerini önem derecesine göre sıralayarak hazırlanan bir SWOT analizi, büyük ve potansiyel olarak ezici bir sorunu daha sindirilebilir bir raporda toplayacaktır.
- Bir SWOT analizi, harici bir değerlendirme gerektirir. Çoğu zaman, bir şirket karar verirken yalnızca iç faktörleri göz önünde bulundurmaya cazip gelebilir. Bununla birlikte, genellikle bir iş kararının sonucunu etkileyebilecek şirketin kontrolü dışında olan öğeler vardır. Bir SWOT analizi, hem bir şirketin yönetebileceği iç faktörleri hem de kontrol edilmesi daha zor olabilecek dış faktörleri kapsar.
- Hemen hemen her iş sorusuna bir SWOT analizi uygulanabilir. Analiz bir organizasyon, ekip veya kişi ile ilgili olabilir. Ayrıca tam bir ürün hattını , markadaki değişiklikleri, coğrafi genişlemeyi veya bir satın alma işlemini analiz edebilir. SWOT analizi, birçok uygulamaya sahip çok yönlü bir araçtır.
- Bir SWOT analizi, farklı veri kaynaklarından yararlanır. Bir şirket muhtemelen güçlü ve zayıf yönler için dahili bilgileri kullanacaktır. Şirketin ayrıca fırsatlar ve tehditler için geniş pazarlar, rakipler veya makroekonomik güçlerle ilgili dış bilgileri toplaması gerekecektir. Tek, potansiyel olarak taraflı bir kaynağa güvenmek yerine, iyi bir SWOT analizi çeşitli açıları derler.
- Bir SWOT analizi hazırlamak aşırı maliyetli olmayabilir. Bazı SWOT raporlarının aşırı teknik olması gerekmez; bu nedenle, birçok farklı personel, eğitim veya dış danışmanlık olmaksızın hazırlanmasına katkıda bulunabilir.
