Bilindiği üzere 2016 yılında İşverenlerin Asgari Ücret artışlarından kaynaklı maliyetlerinin hafifletilmesi amacıyla “Asgari Ücret Desteği” hayata geçirilmiştir. Yıllar içinde uygulamada karşılaşılan bazı sorunlara ilişkin düzenlemelerle birlikte kısmen revize edilerek günümüze kadar taşınmıştır. Özel sektör işverenlerine uygulanan bu destek türü isteğe bağlı olmayıp, koşulları taşıyan tüm işverenlere otomatik olarak uygulanmaktadır. Son olarak 04.02.2025 tarihli ve 32803 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan 7539 sayılı Kanun’un 5’inci maddesiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na geçici 109’uncu madde eklenmiştir. Bu madde hükmü gereği Asgari Ücret Desteğinin uygulama esasları 2025/9 sayılı SGK genelgesi ile yayınlanmıştır. Aşağıda genelgede belirtilen önemli hususlar özetlenmiştir.
YARARLANILACAK TUTARA ESAS GÜN SAYISI
a) 2025 Yılından önce tescili ve bildirimi bulunan işyerleri açısından;
2024 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı;
1000 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısı esas alınır
6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 2.000 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısı esas alınır.
“Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için günlük kazanç 2.667 Türk lirası olarak ve 2024 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının bir buçuk katını geçmemek üzere geçmemek
Üzere 2025 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı esas alınır.
2025 yılın aynı ayında uygulanmak üzere esas alınan gün sayısının 33,33 tl ile çarpımı sonucu çıkan tutar destek verilir.
b) 2025 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerleri;
2025 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak bu destek uygulanır.
c) 2024 yılının aynı ayında ve sonra bildirim yoksa ya da “0-sıfır” gün kazanç lı bildirim var ise;
2025 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak bu destek uygulanır.
Örnek: “C” işyerinin 2024 yılında yalnızca Haziran ayında bildirim yapmış olduğunu varsayalım, 2025/ Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran ayları için 2024 yılı Haziran ayı baz alınacak olup, diğer aylar bakımından 2025 yılının aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde bildirilen gün sayıları üzerinden destekten yararlanılacaktır. Ayrıca bu dönemler için destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesabında “2025 Yılında Tescil Edilmiş/ Edilecek Olan İşyerleri” başlığında belirtilen usul ve esaslar dikkate alınacaktır.
GENEL OLARAK DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Özel sektör işverenlerinden Uzun Vadeli Sigorta kollarına (Malullük, Yaşlılık Ölüm) ilişkin yapılan bildirimler için uygulanmaktadır.
Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55 No.lu belge türlerinden dolayı asgari ücret desteği hükümlerinden yararlanılacaktır. Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir.
Belge/beyanname verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanun’un ek 9’uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır. Diğer bir ifadeyle Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştıran işverenler ve kapıcılık işyerleri için de uygulanacaktır.
5335 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum/kuruluşlar bu destekten yararlanamazlar.
Çalıştırılan personel için her ay verilen MUHSGK beyannamesinin zamanında verilmesi ve tahakkuk edecek olan borcun zamanında ödenmesi gerekir.
İşyerinin vadesi dolmuş kesinleşmiş sosyal güvenlik primi, idari para cezası ve bunlara ait gecikme zammı, gecikme faizi ve ferî borcu bulunmamalı veya bu borçlar 6183 sayılı kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş olmalı ya da ilgili diğer kanunlarca yapılandırılmış olmalı.
Kayıt dışı istihdam veya Sahte bildirim/sahte sigortalı bildirimi veya tespiti olmamalı. Tespiti halinde o yıla ait tüm destek tutarı yasal faizi ile işverenden tahsil edilecektir.
Uygulama, işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı hissesi ve işveren hissesi primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır.
2024 yılının esas alınacak ilgili ayında yasal süresinde veya yasal süresi dışında verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki/beyannamelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır
Her durumda, 01.03.2025 tarihinden sonra işleme alınacak olan 2024 yılının ilgili ayına ilişkin asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerindeki (12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 102’nci maddesinde belirtilen ve yasal süresinde verildiği kabul edilen belgelerden/beyannamelerden kaynaklanan asıl veya ek belgeler dahil) gün sayısı ile prime esas kazanç tutarı dikkate alınmayacaktır. 2024 yılının İlgili ayında çeşitli sebeplerle; – 0 (sıfır) gün 0 (sıfır) kazanç bildirilmiş olması halinde Bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2025 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır.
Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 33,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenin 28.02.2026 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir.
2024 ve 2025 ilgili ayın karşılaştırmasında şartları taşıyan ve gün sayısı düşük olan ay dikkate alınarak ödeme yapılacaktır.
Örnek: A işyeri Eylül/2024 ayında 1000 TL’nin altında toplam 420 gün Uzun Vade Prim gün sayısı bildirilmiş ise ve 2025 yılı Eylül ayı Uzun vade prim gün sayısı 510 gün ise 420 gün esas alınır.
420*33,33=13.998,60 tl bir sonraki prim borcuna mahsup edilir.
Ancak aynı örnekte Eylül 2024 gün sayısı 420 gün olmasına karşın 2025/Eylül ayı gün sayısı 400 gün olduğunu varsaydığımızda bu sefer daha düşük olan 400 gün baz alınacaktır
400*33,33=13.332TL
2025 Ocak ila Aralık Aylarında/Döneminde Bildirilen Sigortalı Sayısının 2024 yılı Ocak ila Aralık Aylarında/Döneminde En Az Bildirim Yapılan Aydaki/Dönemdeki Sigortalı Sayısından Az Olmaması gerekir.
Destekten yararlanılacak ayda/dönemde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının, 2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında olması halinde, en az sigortalı sayısının altında bildirim yapılan ayda/aylarda destekten yararlanılamayacaktır.
Örnek: “A” işyerinin aşağıdaki 2024 yılı bildirim tablosuna bakarsak, en düşük bildirimin 20 kişi ile Haziran/2024 ayına ait olduğunu görmekteyiz.
Bu işyeri, 2025 yılında Uzun Vadeli Sigorta Kollarından 20 kişinin altında bildirim yapılan aylarda asgari ücret desteğinden yararlanamayacak
2024/1,2,3,4,5 her bir ayda 25 kişi Uzun vade sigorta kollarından bildirim
2024/06. 20 kişi Uzun vade sigorta kollarından bildirim
2024/7,8,9,10,11,12 her bir ayda 30 kişi Uzun vade sigorta kollarından bildirim
Buna göre; destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde;
• Gün bildirimi yapılmayan (sıfır gün bildirilmiş) sigortalılar ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır.
• Dolayısıyla 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 No.lu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır.
• Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.
Asgari ücret desteğinin hesaplanmasında, prim ödeme gün sayısının, toplam sigortalı sayısının, 2024 yılındaki uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen en az bildirim yapılan aydaki sigortalı sayısının ve prime esas kazançların hesabı konusundaki bu genelgede belirtilen hususlar, asıl işveren ve her bir alt işveren yönüyle ayrı ayrı değerlendirilecektir
Asıl işveren alt işverenin borcundan sorumlu olması nedeniyle, alt işverenin borçlu olduğu sürelerde asıl işveren asgari ücret desteğinden yararlanamayacaktır. Ancak Asıl işverenin borcundan alt işverenler etkilenmeyecektir.
Alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır.
İhale makamlarının destek tutarına ilişkin hak edişlerden yaptıkları kesintiler İşsizlik Sigortası Fonuna aylık olarak aktarılır. Aktarıma ilişkin bilgilendirme Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri tarafından ilgililerine yapılır.
Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya ünvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Destekten yararlanmak için asıl işverenlerin alt işverenleri ile, alt işverenlerin ise birbirleriyle istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.
KAYNAK:
| 13.03.2025/E-83604451-207.02-113766752 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Yayımlanan 2025/9 sayılı “Asgari Ücret Desteği Genelgesi |
(*) Bilgi notlarımızda yapılan açıklamalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, kesin işlem tesis etmeden önce uzmanlarımızdan görüş ve yönlendirme alınmasını önemle tavsiye ederiz. Bu sirkülerlerin amacı tek başına uygulamalara yön vermek olmayıp; danışanlarımızın risk, fırsat ve değişiklikler hakkında güncel bilgi sahibi olmalarını sağlamaktır. Kaynak olarak sadece sirkülerlerimizdeki açıklamaların kullanılması halinde doğabilecek olası zararlardan firmamız sorumlu olmayacaktır.
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı
